Kiến trúc thông tin (IA): Tầm quan trọng và ứng dụng16 min read

Định nghĩa Kiến trúc thông tin (IA)

Kiến trúc thông tin (Information Architecture) là quá trình thiết kế và tổ chức thông tin trong một hệ thống nhằm đảm bảo tính nguyên vẹn và truy cập dễ dàng cho người dùng. Nó liên quan đến cách thông tin được tổ chức, phân loại và hiển thị một cách logic. Kiến trúc thông tin (IA) đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra sự rõ ràng và dễ hiểu cho người dùng. Khi thông tin được tổ chức một cách logic, người dùng có thể dễ dàng tìm kiếm và sử dụng thông tin một cách hiệu quả.

Tầm quan trọng  và vai trò của kiến trúc thông tin trong phát triển sản phẩm

Kiến trúc thông tin (IA) đóng vai trò quan trọng trong công nghệ thông tin bởi vì nó giúp cải thiện trải nghiệm người dùng và hiệu suất hệ thống. Khi thông tin được tổ chức một cách rõ ràng và dễ hiểu, người dùng có thể tương tác với các ứng dụng và giao diện người dùng một cách dễ dàng và tự nhiên. Kiến trúc thông tin (IA) cũng giúp tăng tính hợp nhất trong hệ thống, đảm bảo sự liên kết giữa các phần khác nhau và tạo ra trải nghiệm toàn diện cho người dùng.

Kiến trúc thông tin (IA) đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng giao diện người dùng hiệu quả. Bằng cách tổ chức thông tin theo cách tốt nhất, nó giúp người dùng dễ dàng tìm kiếm và sử dụng chức năng và nội dung của sản phẩm. Kiến trúc thông tin cũng hỗ trợ việc tạo ra sự kết nối mạnh mẽ giữa người dùng và sản phẩm. Trải qua một trải nghiệm tương tác tốt, người dùng có thể tận hưởng sản phẩm một cách dễ dàng và thuận tiện.

Giả sử bạn đang làm việc cho một công ty về ví điện tử trực tuyến và bạn đang phát triển tính năng để người dùng có thể tìm kiếm và đặt vé máy bay. Trong trường hợp này, kiến trúc thông tin (IA) đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức và hiển thị thông tin về các chuyến bay.

Ví dụ, thông qua kiến trúc thông tin (IA) chính xác, bạn có thể xây dựng một hệ thống danh mục gồm các tiêu chí như điểm đi, điểm đến, ngày đi, ngày về và hãng hàng không. Từ đó, người dùng có thể dễ dàng tìm kiếm các chuyến bay theo yêu cầu của mình.

Hơn nữa, thông qua việc sắp xếp thông tin một cách logic và hiển thị trực quan, người dùng có thể dễ dàng tìm hiểu thông tin chi tiết về các chuyến bay, bao gồm giá vé, thời gian bay, sân bay đi và sân bay đến. Thông qua kiến trúc thông tin (IA) tốt, tính năng của bạn sẽ giúp người dùng có trải nghiệm tìm kiếm và đặt vé máy bay dễ dàng, thuận tiện và hiệu quả.

Các thành phần trong kiến trúc thông tin

Hệ thống tổ chức

Hệ thống tổ chức là nhóm danh mục mà thông tin được phân chia. Dựa vào hệ thống tổ chức, người dùng dự đoán được họ có thể tìm được thông tin cần thiết ở đâu trên web/app. Có 3 cấu trúc phổ biến theo hệ thống tổ chức: Hierarchical (Phân cấp), Sequential (Nối tiếp) và Matrix (Ma trận).

• Hierarchical – Phân cấp: Phân cấp là một nguyên tắc quan trọng giúp tổ chức thông tin theo cấu trúc hình cây. Hệ thống phân cấp được sử dụng để nhóm thông tin vào các mức độ khác nhau, từ tổng quan đến chi tiết. Mỗi mức độ có thể chứa các phần tử con, tạo ra một cấu trúc tổ chức hợp lý và dễ theo dõi. Ví dụ, giả sử bạn đang phát triển một trang web thương mại điện tử để bán đồ điện tử. Bằng cách áp dụng nguyên tắc phân cấp trong kiến trúc thông tin (IA), bạn có thể xây dựng hệ thống tổ chức dựa trên các danh mục và loại sản phẩm.Cung cấp các loại dây chuyền phổ biến dành cho nữ như mặt dây chuyền, vòng cổ và chain necklace. Mua đồ trang sức bằng nhiều loại kim loại và đá quý để phù hợp với bất kỳ dịp nào
  • • Mức cấp cao nhất: Trang chủ
      • Mức cấp thứ nhất: Danh mục sản phẩm (Ví dụ: Điện thoại di động, Máy tính xách tay, Thiết bị gia dụng)
        • Mức cấp thứ hai: Loại sản phẩm (Ví dụ: iPhone, Samsung, Asus, Dell, LG,..
          • Mức cấp thứ ba: Chi tiết sản phẩm (Ví dụ: iPhone 12 Pro, Samsung Galaxy S21, Dell XPS 13)
• Sequential – Nối tiếp: Cách tổ chức này thường được áp dụng cho quy trình gồm các bước người dùng cần thực hiện để hoàn thành thao tác. Tổ chức thông tin nối tiếp thường được áp dụng cho các web/app bán hàng, khi người dùng phải tuân theo từng bước thuộc chu trình mua hàng hoặc qua một quy trình đăng nhập/ đăng kí trên một website/app.
• Matrix – Ma trận: Cách tổ chức này hơi phức tạp hơn vì người dùng có thể tự điều hướng và tổ chức nội dung. Nội dung có thể được phân loại theo nhiều cách như alphabet (từ A-Z hoặc Z-A), trình tự thời gian (ngày, tháng, năm), chủ đề, đối tượng (nội dung được chia cho nhiều đối tượng khác nhau).

Hệ thống ghi nhãn 

Trong kiến trúc thông tin (IA), hệ thống ghi nhãn là một phương pháp quan trọng để phân loại và đánh dấu thông tin. Hệ thống ghi nhãn giúp định rõ vai trò và nội dung của từng phần tử trong kiến trúc thông tin, giúp người dùng hiểu và tương tác với thông tin một cách dễ dàng và chính xác.

Hệ thống này liên quan đến cách dữ liệu được trình bày. Thiết kế web/app yêu cầu sự tối giản, việc bố trí quá nhiều thông tin dễ làm người dùng cảm thấy bối rối. Để người dùng dễ hiểu hơn, UX Writer tạo những nhãn ghi để giới hạn nội dung trong một vài từ nhất định.

Giả sử bạn đang phát triển một ứng dụng truyền thông xã hội nơi người dùng có thể chia sẻ và tìm kiếm hình ảnh. Bằng cách sử dụng hệ thống ghi nhãn trong kiến trúc thông tin (IA), bạn có thể phân loại và đánh dấu hình ảnh theo các thuộc tính khác nhau.

• Ghi nhãn theo chủ đề: Bạn có thể gán nhãn cho hình ảnh theo các chủ đề như thiên nhiên, du lịch, thể thao, ẩm thực, v.v. Điều này giúp người dùng dễ dàng tìm kiếm và khám phá những hình ảnh có liên quan đến chủ đề quan tâm của họ.

• Ghi nhãn theo địa điểm: Bạn có thể gán nhãn địa điểm cho hình ảnh, cho phép người dùng khám phá hình ảnh liên quan đến các địa điểm như thành phố, quốc gia, địa danh nổi tiếng, v.v.
• Ghi nhãn theo người dùng: Bạn có thể cho phép người dùng gán nhãn cho hình ảnh của mình, ví dụ như đánh dấu bạn bè, gia đình, hoặc các nhóm cộng đồng mà họ muốn chia sẻ.

Qua việc áp dụng hệ thống ghi nhãn trong kiến trúc thông tin (IA), bạn tạo ra một cách tiếp cận có cấu trúc và dễ dàng tìm kiếm thông tin. Người dùng có thể sử dụng các nhãn để lọc, tìm kiếm và khám phá hình ảnh một cách nhanh chóng và chính xác. Hệ thống ghi nhãn giúp tăng tính khả dụng và tương tác của ứng dụng truyền thông xã hội của bạn, cung cấp trải nghiệm người dùng tốt hơn và giúp người dùng khám phá nội dung phù hợp với sở thích của họ.

Hệ thống điều hướng

Hệ thống điều hướng giúp người dùng điều hướng và tương tác với thông tin một cách dễ dàng và hiệu quả. Hệ thống điều hướng xác định cách thông tin được tổ chức và trình bày, tạo ra một cấu trúc rõ ràng và logic để người dùng có thể di chuyển trong hệ thống một cách tự nhiên.

Giả sử bạn đang phát triển một trang web thương mại điện tử bán sản phẩm đồ nội thất. Bằng cách sử dụng hệ thống điều hướng trong kiến trúc thông tin (IA), bạn có thể xác định các phần tử điều hướng chính để người dùng dễ dàng tìm kiếm và truy cập thông tin.

• Thanh điều hướng chính: Bạn có thể xây dựng một thanh điều hướng chính ở đầu trang web, chứa các liên kết đến các trang quan trọng như Trang chủ, Sản phẩm, Danh mục, Giảm giá, Liên hệ, v.v. Thanh điều hướng chính giúp người dùng điều hướng nhanh chóng đến các phần quan trọng của trang web.
• Danh mục và loại sản phẩm: Bạn có thể sử dụng hệ thống danh mục và loại sản phẩm để tổ chức thông tin về các loại sản phẩm khác nhau. Người dùng có thể dễ dàng tìm kiếm và duyệt qua các danh mục để khám phá sản phẩm một cách thuận tiện.
• Breadcrumbs (Đường dẫn): Đường dẫn là một phần tử điều hướng quan trọng, hiển thị vị trí của người dùng trong cấu trúc thông tin của trang web. Ví dụ: Trang chủ > Danh mục > Sản phẩm. Breadcrumbs giúp người dùng hiểu vị trí của mình và quay trở lại các cấp độ trước đó một cách dễ dàng.
• Liên kết nội bộ: Sử dụng liên kết nội bộ để tạo mối liên kết giữa các trang có liên quan trong trang web. Ví dụ, trong trang chi tiết sản phẩm, bạn có thể cung cấp liên kết để người dùng chuyển đến các sản phẩm tương tự hoặc liên quan.

Qua việc áp dụng hệ thống điều hướng trong kiến trúc thông tin (IA), bạn tạo ra một trải nghiệm người dùng dễ dàng điều hướng và tìm kiếm thông tin. Người dùng có thể dễ dàng di chuyển giữa các trang, danh mục và sản phẩm, tăng tính tương tác và tiện lợi khi sử dụng trang web thương mại điện tử của bạn. Hệ thống điều hướng giúp cung cấp một cấu trúc rõ ràng và thuận tiện cho người dùng, giúp họ tìm kiếm thông tin và tương tác một cách hiệu quả.

Hệ thống tìm kiếm

Hệ thống tìm kiếm trong IA giúp người dùng tìm kiếm dữ liệu cần thiết khi sử dụng website hoặc mobile app. Hệ thống tìm kiếm đặc biệt hiệu quả với web/app có nhiều thông tin. Trong hỗ trợ hệ thống tìm kiếm, đội ngũ cần tập trung thiết kế công cụ tìm kiếm thật hiệu quả giúp người dùng dễ dàng tìm kiếm nội dung. Bao gồm hiển thị thanh tìm kiếm dễ dàng nhìn thấy và cả việc hiển thị kết quả tìm kiếm như thế nào để khách hàng có thể dễ dàng tìm thấy.

Tổ chức thông tin tại thanh tìm kiếm và kết quả hiển thị tại 1 website thương mại điện tử

Kết luận

Kiến trúc thông tin (IA) là một yếu tố quan trọng không thể thiếu trong công nghệ thông tin. Định nghĩa và ý nghĩa của kiến trúc thông tin (IA) đã được trình bày, cùng với vai trò của nó trong phát triển sản phẩm. Nắm vững nguyên tắc và phương pháp thiết kế kiến trúc thông tin (IA) giúp tạo ra trải nghiệm người dùng tốt nhất và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của công nghệ thông tin.